Dan kada je u „Pioniru“ osvojeno jedino svetsko zlato

Blog ostalo 15. dec 202010:00 > 10:451 komentar
Print screen

Pre 47 godina, 15. decembra 1973. rukometašice Jugoslavije su pobedom u finalu nad reprezentacijom Rumunije (16:11), u u dupke punom beogradskom “Pioniru”, osvojile prvu i kasnije će se pokazati jedinu titulu svetskih šampionki.

Bio je to vrhunac karijera jedne sjajne generacije Plavih devojaka koje su do trona stigle nakon gotovo jednogodišnjih pažljivo planiranih priprema, o čemu govori i podatak da je u rad sa budućim šampionkama planete bio uključen i psiholog Krešimir Petrović. Ostalo je zapisano da su te decembarske večeri, te godine (24. maja) otvorenoj beogradskoj sportskoj dvorani, zlatne medalje primile: Zdenka Ištvanović, Ana Titlić, Nadežda Abramović, Mirjana Čikoš, Jadranka Antić, Milenka Lukić, Ivanka Šuprinović, Katica Ileš, Dragica Palaversa, Radmila Parezanović, Biserka Rosić, Mara Torti, Milka Veinović i Božena Vrbanc. Selektor je bio Zoran Pantazis, a reprezentaciju su do sjajnog uspeha vodili glavni trener Vilim Tičić i njegov pomoćnik Jezdimir Stanković.

Povezane vesti

Rukomet je početkom sedamdesetih godina prošlog veka doživljavao ekspanziju u tadašnjoj SFRJ. Rukometaši su, nakon trećeg mesta na Svetskom prvenstvu održanom 1970. u Francuskoj, u Minhenu 1972. postali prvi olimpijski pobednici, dok je ekipa bjelovarskog Partizana početkom te godine kao prvi jugoslovenski klub upisala svoje ime među osvajače Kupa šampiona. I rukometašice su bile u vrhu ali nikako nisu uspevale da se popnu na sam Olimp.

Na svetskim prvenstvima održanim u SR Nemačkoj (1965. godine) i Holandiji (1971) stizale su do finala, međutim u odlučujućim duelima gubile su od Mađarske i DDR. Pošto je Titova država bila domaćin Petog šampionata sveta za rukometašice, bilo je jasno da će Jugoslovenske pokušati da iskoriste prednost igranja pred svojim navijačima kako bi se konačno popele na najvišu stepenicu pobedničkog postolja.

Imale su kvalitetan i iskusan tim, a ni država nije štedela na novcu kako bi omogućila da maksimalno spremne dočekaju turnir koji se od 8. do 15. decembra 1973. igrao u nekoliko gradova.

„Bile smo na napornim pripremama koje su trajale skoro cele godine, sve vreme fokusirane na početak prvenstva. Sa nama je sve vreme bio čak i psiholog Krešimir Petrović, psihički smo se pripremale za ono što će usledeti,“ prisećala se kasnije tog pripremnog perioda Radmila Parezanović jedna od najboljih igračica selekcije SFRJ na ovom takmičenju.

Pored ove vrhunske šuterke i organizatora igre ORK Beograda, koja je u prethodnoj sezoni 1972/1973 bila proglašena za najbolju igračicu Jugoslavije, stručni štab reprezentacije je pred šampionat imao na raspolaganju još nekoliko aduta. Na golu je bio pouzdani kapiten Zdenka Ištvanović, sa krilnih i bekovskih pozicija su mreže protivnike ‘rešetale’ Mara Torti i Jadranka Antić, dok je na liniji od sedam metara od gola zadatke pivota sjajno obavljala Katica Ileš.

Jugoslavija je na startu takmičenja u četvrtfinalnoj grupi D u Varaždinu 8. decembra lako savlada Holandiju sa 20:4, da bi dva dana kasnije u istom gradu, nakon velike borbe, bila bolja i od Danske 11:10. Dva boda iz ovog susreta prenele su u polufinalnu grupu u Zagrebu gde su ih očekivali dueli sa Poljskom i najvećim rivalom, Sovjetskim Savezom. Plave devojke su neočekivano u prvom susretu u “Kutiji šibica” pretrpele poraz od Poljakinja (8:9), pa im je za prvo mesto u grupi bilo neophodno da u poslednjem meču savladaju sovjetske reprezentativke, uz uslov da Poljska ne pobedi Dansku.

Pošto su Poljakinje u utakmici sa Skandinavkama osvojile samo bod (12:12) o putniku u beogradsko finale je odlučivao duel selekcije domaćina i Zbornaje komande. Bio je to tvrd meč u kome su dominirale odbrane, pa je postignuto izuzetno malo golova. Na kraju dramatičnog obračuna pobedi (7:5) su se radovale Jugoslovenke, a junak trijumfa je bila Mara Torti, koja je tri puta savladala sovjetskog golmana. Ova omalena rukometašica zagrebačke Lokomotive (karijeru je započela u zrenjaninskom Proleteru, a okončala u Splitu) je kasnije izjavila da su joj ta tri pogotka najdraža u karijeri tokom koje je u 130 nastupa u dresu sa šest buktinja postigla čak 374 gola.

Mara Veinović Torti
Print screen

Pored Mare, pobedi su sa po postignutim pogotkom doprinele i Radmila Parezanović, Ivanka Šuprinović, Jadranka Antić i Božena Vrbanc. Parezanovića je inače dobar deo susreta odigrala ozbiljno povređena (nastradali su joj ligamenti kolena) ali je uspela da iz sedmerca sjajnim lob udarcem postigne izuzetno važan pogodak u trenucima kada se utakmica ‘lomila’. Na žalost nije bila sposobna da zaigra u finalnom susretu sa Rumunkama, već je sa gipsom na povređenoj nozi sa klupe bodrila svoje drugarice.

A one su te subotnje večeri, 15. decembra 1973. godine, u “Pioniru”, u nadmetanju za svetski tron imale podršku 6.000 navijača. Domaćin je odlično započeo meč u kome je želeo da, nakon dva izgubljena finala, najzad dobije utakmicu koja donosi titulu najbolje rukometne reprezentacije na planeti. Izabranice selektora Pantazisa su na startu povele 2:0, međutim Rumunke su se brzo vratile u utakmicu ne dozvolivši rivalkama da se previše ‘odlepe’. U drugom delu prvog poluvremena na semaforu je uglavnom stajao nerešen rezultat (5:5, 6:6, 7:7), a reprezentativke Jugoslavije su se u tom periodu utakmice suočavale sa nedostatkom sreće (dva puta su pogađale stativu) ali i oštrim kriterijumima danskog sudijskog para koji je čak tri puta slao Plave devojke na klupu za isključene igračice.

Prvi deo finalnog obračuna je okončan bez pobednika (7:7) ali su već na početku drugog poluvremena gledaoci mogli da vide sasvim drugu sliku na parketu “Pionira”. Jugoslovenke su silovito krenule i u prvih deset minuta nastavka utakmice postigle šest pogodaka, dok je s druge strane Ištvanovićeva u tom periodu samo jednom bila prinuđena da vadi loptu iz mreže. Bek Radničkog Jadranka Antić je svojom desnicom pronalazila put do gola Jopeskuove, Katica Ileš je takođe bila nezaustavljiva u akcijama sa pozicije pivota, dok je Mara Torti sigurnim izvođenjem sedemarca omogućavala selekciji Juge da povećava prednost.

Print screen

Zbunjene i nemoćne Rumunke više nisu bile sposobne da se ponovo vrate u meč u kome su su svoj doprinos velikoj pobedi sa po dva postignuta pogotka dale Ivanka Šuprinović i sada, na žalost pokojna rukometašica splitske Nade, Dragica Palaversa.

Kada je utakmica završena rezultatom 16:11 za Jugoslovenke, usledilo je veliko slavlje na parketu ali i tribinama “Pionira”. Nove svetske šampionke su poletele jedna drugoj u zagrljaj i ubrzo zaigrale kolo u dvorani u kojoj su ostvarile toliko željeni cilj. Mara Torti i Jadranka Antić su po sa četiri gola bile najefikasnije u pobedničkom timu, a igračica zagrebačke Lokomotive je na kraju te 1973. godine, po drugi put proglašena za najbolju rukometašicu sveta.

„Toliko smo ovo sanjali da ne mogu da verujem da je stvarnost,” rekla je posle utakmice presrećna Jadranka Antić, dok je trostruki strelac u finalnom susretu Katica Ileš pohvalila navijače zbog podrške u prepunom “Pioniru”.

„Ovo je najsjaniji dan u mom životu. Pri tome, ne mislim samo na osvojenu zlatnu medalju, već i na atmosferu koja je vladala u dvorani. Svi su doprineli da odigramo utakmicu života,” poručila je tadašnja pivotkinja Osijeka i državnoga tima.

Šampionke sveta su ‘pravu’ proslavu titule imale u beogradskom hotelu “Srbija”, a fešta je potrajala sve do ranih jutarnjih sati.

Inače trijumf rukometašica je bio drugi veliki uspeh naših sportista u tek otvorenom “Pioniru”. Prethodno su na Prvenstvu Evrope u boksu, održanom od 1. do 9. juna 1973. Mate Parlov i Marijan Beneš osvojli zlatne medalje, dok su se Zoran Jovanović i Živorad Jelisijević zadovoljili srebrnim, odnosno bronzanim odličjem. Samo četiri dana nakon podviga Plavih devojaka u Beogradu, Jugosloveni su proslavili nezaboravni pogodak Stanislava Karasija u utakmici sa Grcima u Atini, koji je omogućio fudbalskoj reprezentaciji SFRJ da preko majstorice sa Špancima u Frankfurtu stigne na Mundijal u SR Nemačkoj.

Na žalost osvajačice titule iz “Pionira” su naredni svetski šampionat, održan 1975. u Sovjetskom Savezu, okončale na skromnom petom mestu. Rukometašice države koje su na dresovima nosile grb sa šest buktinja nisu do raspada SFRJ osvojile ni jednu novu titulu svetskih šampionki, mada je nova generacija predvođena Svetlanom Kitić uspela da na Igrama u Los Anđelesu 1984. godine (na kojima zbog bojkota nisu učestvovale zemlje iz tadašnjeg istočnog bloka) stigne do takođe izuzetno cenjenog olimpijskog zlata.

Nestanak Jugoslavije i protok vremena su učinili da sećanja na svetske šampionke iz 1973. godine polako počinju da blede. Ponovo su se, makar nakratko, iz arhive vratile na scenu kada je Beograd 22. decembra 2013. po drugi put bio poprište finalnog obračuna na Svetskom prvenstvu rukometašica, sa selekcijom domaćina kao jednim od aktera. Reprezentacija Srbije u nadmetanju za zlato sa Brazilkama u “Kombak Areni” (20:22) nije uspela da ostvari ono što je četiri decenije ranije pošlo za rukom devojkama koje su, nakon pobede nad Rumunkama u “Pioniru”, sa najviših stepenica pobedničkog postolja slušale himnu “Hej Sloveni”. Ali, to je tema za neku drugu priču.

Jugoslavija – Rumunija 16:11 (7:7)

Dvorana: “Pionir”. Gledalaca: 6000. Sudije: Gudal i Svenson (Danska).

Jugoslavija: Ištvanović, Vrbanc 1, Abramović, Ileš 3, Torti 4, Šuprinović 2, Antić 4, Veinović, Čikoš, Palaversa 2, Lukić, Titlić.

Rumunija: Jopesku, Šos 2, Argiz, Popa, Furkova 1, Petrović 4, Frinku, Ilie 1, Kožokaru 3, Oančea, Mikloš, Stan.

 

Komentari

Vaš komentar

Najčitanije vesti - Blog ostalo